Friday, November 23, 2018

Plisi, dëshmi e përhershme historike

Featured ImageNga Fahri Xharra

Të shkruash histori përkundër situatës shumë të nderë politike që mbretëron në tokat shqiptare ( Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni ), situatë e cila ndjellë një zymti kombëtare është guxim i madh. E nesërmja është e pa-parashikueshme. Por unë po vazhdoj me atë që ma do zemra, dhe të presim rezultatet e kësaj amullie historike!
Historia jonë shkon shumë thellë në kohë, në lashtësinë e saj. Jemi dëshmitarë të një simboli që fatbardhësisht është ruajtur gjer më sot mbi kokat tona e ai është Plisi. Por nuk është vetëm plisi, është edhe gjuha jonë që i ka dhënë emër plisit dhe më të edhe kohës së stërlashtë. Qëllimi i studimit nuk ishte thjesht të kënaqim kureshtjen tonë në lidhje me Plisin e shqipetarëve Synimi ishte të dëshmonim se edhe një popull si ay shqipetar, për të cilin studiuesit ankohen se s’kanë të dhëna historike për origjinën, besimin dhe gjuhën e tyre, mbart brenda traditës së tij fakte, jo vetëm për Lashtësinë e tij, por edhe të shumë popujve të tjerë, që deri më sot janë të mbuluara me mister ose janë keq-shpjeguar nga ana shkencore. Vetë emrat e lashtë dhe të sotëm për Zotin dhe simbolin e tij, nuk mund të shpjegohen pa ndihmën e gjuhës dhe traditës së shqipetarëve.
Plisi-qeleshja, symbolizon gjysmën e vezëz hyjnore, nga e cila veze doli Perendia qe krijoj çdo gjë, më pak fjale krijoj jetën. Eshtë mjaft interesante të vezhgosh se si p.sh. nusja kur hynë për herë të parë në shtepi te dhëndrit, asaj, i duhet të ulet ne një Plis-qeleshe të kthyer mbrapsht dhe ta vendose një Plis-qeleshe tjetër në kokë. Në këte tradicion kulturor Shqiptar, me ritin e nuses, në shqiptaret, nuk bëjmë gjë tjetër, se shprehim një skene te gjenezit, pra siç perëndia doli nga veza hyjnore, apo veza e botërave dhe solli jeten, ashtu edhe nusja “del nga veza” dhe sjell jeten ne ate shtepi ku martohet
Nga një shëtitje virtuale nëpër qytetin e Pompeit i nxora ca foto të freskave dhe pikturave murale të historisë së lashtë pellazge që padashtas nga falsifikatorët kanë mbetur edhe sot e kësaj dite


Arkeologët na tregojnë që qyteti i Pompeit ishte ngritur në shekujt 7-të dhe 6-të BC (para Kr.) nga Oskanët (sipas literaturës, popull i vjetër indo-europian) në populli në Italinë qendrore i cili ishte një kryqëzim rrugësh të popujve të vjetër pellazg. Qyteti ishte pushtuar edhe nga “ grekët” (ah, grekët) dhe fenikasit. Sipas Strabonit, Pompei ishte pushtuar edhe nga Etruskët, në të cilin zbulimet e reja i tregojnë shkrimet etruske të shekullit të 6-të. Emri “ Pompei “ sipas studjuesit Theodor Kraus i ka rrënjët në gjuhën e vjetër Oskane që do të “ thoshte pesë , numri pesë, pra bshkësia e pesë fshatrave që dikur e formonin Pompein ose nga një grup i madh familiar –gens Pompeia” . Për mua shumë e rëndësishme që nuk është fjalë latine, gjuhë fatkeqësisht e krijuar nga romakët. Në pikëpamjen e zhdukjes së gjuhëve pellayge, Roma ishte masakruesi më i madh. Fatkeqësi historike !

Që të mos zgjatem më shumë në historinë e qztetit të lashtë Oskan të Pompeit të shtoj edhe këtë “ sipas Plinit të Riut , Pompei është drishur disa herë nga dridhje të tokës të vogla, të cilat nuk e alarmonin popullatën e kohës, por me 5 Shkurt të vitit 62 AD qztetin e goditi një termet i madh shkatërrues. Sulmi i fundit natyror që e goditi Pompein përfundimisht ishte shpërthimi vulkanit të Veyufit në vitin 79 AD, ia cili ia dha tmerrin e fundit.
Perandoria romake me shekuj e kishte harruar Pompein

.
Rrëmbimi i Kasandres nga Ajaxi–freska në Shtëpinë e Menadrit në Pompeii, Itali Freska e paraqet një skenë nga Lufta e Trojës, Kasandra mundohet të mbrohet duke u “ lidhur “ për statujën e Athenes dhe afër saj i ati Priami i pafuqishëm duke shikuar . Kjo pikturë është edhe sot në muyeun natzror të Pompeiit në shtëpinë e Menandrit që gjëndet në Vicolo del Menandro. Pa pikë habije, edhe pse fshehja e të vërtets së Luftës së Trojes është në çdo shkrim për antikuitetin, e vërteta e plisin nuk ka mundur të iu ikë artistëve të piktures- Ajaksi me Plis.

Shtëpia e Faunës me mbi 3 mijë m. katrore, kjo shtëpi në Pompei është më e madhja në qytetin e vjetër të Pompeit. Faktikisht, kjo shtëpi e madhe është ndërtuar në fillim të shek. të dytë para Kr. Dhe njihet me mozaikët e famshme dhe të çmuara: E shihni Aleksandërin e Madh pas fitores kundër Dariusit, mbretit të Persisë

Gjykimi i Parizit, i cili e thërret Zeusin që zgjidhë problemin e zgjedhjes së tij në mes Athenes, Afërdites dhe Heres. Parizi i Luftes së Trojes me plisin frigas

Skenë nga Pompei, Akili me Plis

Fahri Xharra,11.10.18 Gjakovë

No comments:

Post a Comment