Mbi "etimologjinë" e fjalës

    Gjuha shqipe është një ndër gjuhët më të lashta krijuar, në mos mëma e gjithë gjuhëve të lashta mesdhetare dhe krejt atyre IE.

Kjo është një nga shkaqet arsyet, pse gjuha shqipe është e aftë të shpjegojë e motivojë jo vetëm fjalët e fjalorit të saj por edhe të krejt gjuhëve të tjera që përmendëm më lart.

    Problemi qëndron tek “ne” jemi vërtet shkaba me dy koka, e pavarsisht se i shërbejmë të njëjtit trup, sjellim negativitet (kontradita) më tepër se sa nevojitet për progress - risi, zhvillim.

    Jeta e jonë, ne dhe krejt gjithë gjallesat e gjithçka na rrethon, jemi produkt i dritës, shëmbëlltyrë e krijuesit vet, sigurisht dhe gjuha e vetme i përket atij.

Ka një punë të madhe voluminoze prej qindra vitesh nga studiues e gjuhëtare të mëdhenjë, albanologë etj, të cilët kanë lënë gjurmë, studime nga më të ndryshmet, mbi gjuhët e lashta, dialektet e fiseve më të hersheme pellazge, e këto studime tashmë ato janë burim, pika referimi për të gjithë ne.

    Ajo që duhet theksuar sot kemi një përmbledhje të të gjithë rrënjëve të quajtura IE (rreth 35 mijë të tilla) prej të cilave kemi fjalëformimet, bazën e gjithë gjuhëve që flasim sot në Europe dhe më tej.

    Janë këto rrenjë një nga kyçet, piknisja, nga ku duhet të nisim të bëjmë krahasimin midis gjuhëve simotra të gjuhes sonë të lashtë shqipe, me gjuhët e tjera të njohura po ashtu të lashta, e vetëm kështu do jemi sa më të besueshëm, korekt dhe të pranueshëm, në shoqerinë civile shqiptare, akademike dhe shkencore vendase dhe të huaja.

    Japim një shembull:

        Rrënjën IE: “Ar” Në gjuhën shqipe prej kësaj rrënje përftojmë pambarim fjalë të tjera, ku krejt të gjitha rruajnë në thellesi të tyre kuptimin: Ar = Dritë, i/e artë, i qartë, kartë; hartë, ashtu si Ar; arsei, arsye arsim, arsyetim, etj., madje këtu do të gjejmë edhe pyetjen që ushtrojmë ne, kur nuk jemi të qartë, apo kur nuk e dëgjuam mirë një fjalë, shprehi etj., këtu kemi të bëjmë me pyetjen shqipe; Ç’ar, Ç’f-ar the? (Nuk ju kuptova mirë) njëjtë prej aty kemi: Ar, far, Fari = dritë, ashtu si Farë, fara, e drithrave-dritë dhe krejt gjallesave të ndryshme.

    Eshtë dialekti geg i gjuhës së lashtë shqipe e cila na krijon mundësinë e rotacionit të zanores sonë nga: A; O; E; I me vlerën e foljes *âsht, osht, është, (ishte) e pas kësaj kemi Ar; Or; Er; Ir, krejt të gjitha këto sërish ruajnë direkt apo indirekt edhe kuptimin baraz dritë.

    Ndaj në momentin sapo zevendësojmë shkronjën: R= L kemi Ar = Al, dhe Al = lartësi, Alpe të bardha dritë, Alban, por pse jo edhe Al, Ala, ai/La; Alla-h = Dritë (energji) dhe më tej pas kësaj sigurisht kemi: Al, Ol, El, IL dhe dihet botërisht se: El = Yll = Dritë, kjo vërteton edhe njëherë se fjala El = Yll e cila pretendohet të jetë semite, është një fjalë e pastër shqipe e cila do të thotë: A’La, ashtë LA, Ela= èshtë la, lart = Yll; Il, (ilio, Dy/El = Diell).

    Pra, nuk është zbërthimi i fjalëve në rrokje dhe ke bërë etimologji, jo në të gjitha rastet ajo ështe rezultative, e mirëqëne, këtu gabohet prej nesh.

Psh si do thoshim për fjalët shqipe: Vello, vela, vila, dele, del; dell, Qel; qelq qelb, qiell, (kel; kelt, kelmend) etj., fjalë këto që të gjitha me rrënjën e tyre “el”?

    Njëjtë do të kishim vështirësi dhe do gabonim me metodën e coptimit të fjalës në rrokje tek shumë fjalë të shqipes dhe jo të saj, psh kemi fjalën “Sapun” dhe aty shohim se pjesa e dytë përbërse e kësaj fjale është fjala shqipe “punë” kështu do ngatërohemi me të parën, sepse Sapun, nuk ka lidhje fare me fjalën “punë” ajo ka kuptimin "i/e bardhë sapun", me rrënjën e saj fillestare: Ab; ap, i/e hapët, e ç’el-ët, dritë; saba, u ‘ab; hap u ba dritë {sepse *Ab në fillesat e para kishte kuptimin e dritës diellore ndaj aty gjejmë fjalët; Abel, Abilon, abollon; Apollon, etj.]

    Duke ju referuar edhe njëherë rrënjës sonë në gjuhën shqipe: "Ar" aty kemi edhe fjalët krahasuese M’ i/e artë, Mara, Maria, e shenjta e bardha M’ari, ashtu njëjtë kemi: Mara = Meri, (Merita) ndërkohë në gjuhën greke kemi: Mera = Ditë, (e bardhë, dritë) ashtu si ende në gr. Marmara = Mermer = gur i shndritshëm, gjithë shkëlqim.

Kjo është fuqia e dritës-energji, ne jemi simbol, shëmbëlltyrë, shkaku i saj dhe gjithçka i përket atij …!

Aleksander Hasanas

(#Mili Butka)