Nga Fahri Xharra
Tregu i librit shkencor sapo u pasurua me një studim të ri
etnolinguistik: “Shqiptar dhe shqa. Histori popujsh përmes dy emrave etnikë” i
Bardhyl Demirajt, nga Shtëpia botuese Naimi.
Libri i fundit është një triptik studimesh të mirëfillta etnolinguistike ku shqyrtohen tema që kanë të bëjnë me “çështjen shqiptare” dhe që vijojnë të ngjallin diskutime në debatin intelektual-albanologjik të sotëm. Lënda ndahet në tri pjesë: I. Emri etnik shqiptar, II. Shqau ndër shqiptarë, III. Dy popuj në kontakt, trevat shqiptare në Mesjetën e hershme. “(prof. Anila Omari), (shkëputur nga “(Shkau (shqau ) “ i prof. Bardhyl Demirajt dhe prof. Anila Omarit” nga Fahri Xharra: https://www.ikvi.at/?p=8825&cpage=1 ))
Libri i fundit është një triptik studimesh të mirëfillta etnolinguistike ku shqyrtohen tema që kanë të bëjnë me “çështjen shqiptare” dhe që vijojnë të ngjallin diskutime në debatin intelektual-albanologjik të sotëm. Lënda ndahet në tri pjesë: I. Emri etnik shqiptar, II. Shqau ndër shqiptarë, III. Dy popuj në kontakt, trevat shqiptare në Mesjetën e hershme. “(prof. Anila Omari), (shkëputur nga “(Shkau (shqau ) “ i prof. Bardhyl Demirajt dhe prof. Anila Omarit” nga Fahri Xharra: https://www.ikvi.at/?p=8825&cpage=1 ))
Unë vetë, mund të them që kurrë ajo mendje e juaj mos punoft më, se ia humbët
kombit të gjitha trashëgimitë, bile edhe ato që nuk ka kishte shkruar mendja
që do të dalin nga goja dhe penda e juaj. Një trashigimi kombëtare e mohuar nga
akademikët shqiptar, është një katastrofë historike e një populli që
përpëlitet, ndoshta në frymën e fundit. Po ju, ku pastaj? Se ç`me zuri mërzia
kur e shfletova shtypin e sllavëve të Maqedonisë, kur i lexova doktoraturat e
po atyre se çka shkruanin mu për këtë temë, çështja e “shqaut, shkaut” në
Maqedoninë e sotme, dhe mendova: Sa bukur i flisni po ato fjalë që na i thonë
bardhyldemirajt, anilaomaret etj. etj.! Të iu them Bravo! ndoshta e meritoni,
se bravo i thuhet gomarit kur ai nxiret nga balta.
Po ju jeni edhe më keq, se
po fundoseni për ditë e më shumë në baltë e gjallë, e cila përpinë si vrima e
zezë. Sikur ju dhe të gjithë të tjerët e të njejtit mendim të zhdukeshin në
rërën e gjallë do të shpëtonte kombi, por jo atij po i numrohen ditët falë
juve.
Sa kisha dashur t`iu kam para vetit (për këtë çështje) e t`iu përplas në
fytyrë me qindra shkrime dhe libra të cilat e spjegojnë drejtë çështjen e
shqiptarëve ortodoks të Maqedonisë, o zot! Po të humbur që jeni! Udhëpërshkruesi
anglez H. N. Brailsfort, në librin e tij me titull “Maqedonia, racat e saj dhe
ardhmëria e tyre” të botuar në Londër (1906), ka vërejtur se: “Nga racat që
jetojnë sot në Maqedoni, vetëm shqiptarët mund të thuhet se janë autoktonë.
Shqiptarët ortodoksë ishin të pranishëm njëlloj në krahasim me shqiptarët e
besimeve të tjera, afërsisht njëlloj në gjithë Shqipërinë e Mesme sa ishin të
pranishëm në Durrës, Tiranë, Elbasan, Librazhd, Pogradec, aq ishin edhe në
Strugë, Prespë, Dibër, Gostivar, Krushevë, Manastir këto janë veneriket
shkencore të kohës.
Në këtë rrugë të asimilimit mbetën të paprekur për një kohë
shqiptarët ortodoksë të Rekës së Epërme të Dibrës me fshatrat Duf dhe Jellovicë
të Gostivarit, pastaj të fshtatrave Labinishtë afër Shën Naumit (Ohër) e ndonjë
tjetër dhe pjesa tjetër nëpër qytete”. -E njihni Brailsfortin dhe librin e tij?
Sigurisht që po, po frymën iu ka zënë diçka tjetër e nuk mund të merrni
oksigjenin e mjaftuar që të flisni atë që e dini.
E njihni Barnko Manojloskin? Me siguri që po, por keni frikë
nga ai sepse “librat” e juaj nuk përkojnë me ardhjen e tij nga Amerika. Po
pse erdhi ay, kush i tha, kur, në cilin moment?
Ç`i duhej shqiptarëve të Maqedonisë ardhja e tij? Sa keq që e dini e nuk flsini.
Ç`i duhej shqiptarëve të Maqedonisë ardhja e tij? Sa keq që e dini e nuk flsini.
“Branko Manojloski, i Komunitetit Ortodoks Shqiptar në Maqedoni,
thotë se është kthyer në Maqedoni për shkak të humbjes së identitetit kombëtar
të ortodoksve shqiptarë në Maqedoni.”
“Për Manojloskin, zyrtarizimi i gjuhës shqipe nukë shtë asgjë e keqe dhe se shihet me stereotipe në drejtim të llojshmërisë kulturore dhe gjuhësore të Maqedonisë. Ai thekson se në Maqedoni ka mijëra ortodoks shqiptarë që janë sllavizuar ose maqedonizuar. Manojloski tregon se deri në moshën 9 vjeçare ka folur shqip, pastaj ka mësuar maqedonisht në shkollë.”
“Për Manojloskin, zyrtarizimi i gjuhës shqipe nukë shtë asgjë e keqe dhe se shihet me stereotipe në drejtim të llojshmërisë kulturore dhe gjuhësore të Maqedonisë. Ai thekson se në Maqedoni ka mijëra ortodoks shqiptarë që janë sllavizuar ose maqedonizuar. Manojloski tregon se deri në moshën 9 vjeçare ka folur shqip, pastaj ka mësuar maqedonisht në shkollë.”
Shqiptari ortodoks
nga Bellçica e Rekës së Epërme, në rajonin ndërmjet Gostivarit, Dibrës dhe
Kërçovës, Branko Manojloski është shqiptari ortodoks 71-vjeçar nga zona e
Rekës së Epërme, në rrëfimin e të cilit ngërthehet një histori sa e rëndësishme
po aq e dhimbshme e një pjese të popullatës shqiptare në Maqedoni, ku jetoi dhe
jeton ende një popullatë ortodokse shqiptare gati plotësisht e asimiluar në
popullatë maqedonase.
Branko, i cili
gjashtë muaj të vitit i kalon në Çikago të Shteteve të Bashkuara, ku migroi në
vitet 70-të, e po aq në kullën e tij në vendlindje, vetëm pak para më shumë se
një viti u deklarua publikisht përmes rrjeteve sociale se është shqiptar dhe se
nuk është maqedonas. Të tillë si ai ka shumë pak, edhe pse ndër këta shqiptarë
ka dhe shumë emra të njohur, që tashmë janë deklaruar e deklarohen si maqedonas
ose i takojnë kulturës maqedonase.
Po e shoh, ju
professor të nderuar që nuk jeni të interesuar për të vërtetën dhe po vazhdoj
edhe pak se çka shkruhet në Maqedoni (ashtu si në librin e përmendur të
prof.dr.mr. Bardhyl Demirajt)
“Шкрети-етнички Македонци кои го прифатиле албанскиот јазик “-
Shkitë-maqedonas etnik që flsinin shqip. (https://vecer.mk/makedonija/zboruvame-albanski-no-nie-sme-makedonci-i-majchin-jazik-ni-e-makedonskiothttp://www.makedonijaese.com/arbanasi.htmhttps://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B8 )
( Етимилогијата на македонскиот збор шкрет потекнува од гегскиот
(албанскиот) збор ШКЈА, кој што означува словен. Самите Албанци (геги) ги
нарекувале етничките Македонци кои го примиле албанскиот јазик ШКЈА или СКЈА
т.е. словени, за да се разликуваат од етничките Албанци. Но, шкрети нема само
во Горна Река, туку албанизирани Македонци во најголем број живеат во Голо
Брдо, околиите на градот Коњух (преименуван од Отоманците во Елбасан), Белград
(преименуван од Отоманците во Берат), Горица (турски Корча), Бобовишта,
Поградец, Девол, итн.
Pra, zoti Demiraj
dhe Zonja Omari ,po e shqipëroj për ju: Etimologjia e fjalës maqedone shkret
rrjedhë nga gjuha shqipe Shkja, që do të thotë sllav. Vetë shqiptarët i
quajnë Shkja, Shkije, maqedonët etnik që flasin shqip, pra që të dallohen nga
shqiptarët etnik. Shkije nuk ka vetëm në Rekën e përme por edhe në Elbasan,
Berat. Korrçë, Pogradec, Devoll, Bobovishtë.
Termi “Shka” që
shqiptarët e përdorin për të gjithë popujt sllavë.Etnografi serb. Jovan Cvijiq
e shënon që shqiptarë e përdorin termin SHKJA për serbët dhe malazezët (“. ( J.
Cvijić, Balkansko Poluostrvo, Beograd 1931, II, 31 i d., 61).” (https://vecer.mk/makedonija/zboruvame-albanski-no-nie-sme-makedonci-i-majchin-jazik-ni-e-makedonskiot )
Si duket ju e paskënit biseduar me Jovan Cvijiqin ( 1865- 1927) çështjen e
shqiptarëve ortodoks, dhe e keni nda pjesën e kombit shqiptar ortodoks në
sllav. Mos ju lumtë, kurrë !
Fahri Xharra, 20.09.18
Gjakovë
No comments:
Post a Comment