Serbeze Haxhiaj është
një ndër gazetaret më të mira që ka pasur ndonjëherë Kosova. Përvoja e saj
21-vjeçare si gazetare ka bërë që në punën e saj të merret me shumë tema e
raste, shpeshherë që kanë rrezikuar edhe jetën e saj, por që rrugëtimi i saj
drejt gazetarisë profesionale nuk është ndalur kurrë.
Sot punon për Radio
Televizionin e Kosovës (RTK) dhe për Rrjetin Ballkanik për Gazetari Hulumtuese
(BIRN). Për raportim në çështje që ndërlidhen me korrupsion, krim të
organizuar, krimet e luftës, religjionin dhe të drejtat e njeriut, ka fituar 15
çmime nga organizata vendore e ndërkombëtare.
Serbezja thotë se të
gjithë ato që zgjedhin të merren me gazetari në Kosovë duhet ta kenë parasysh
se është një ambient i vrazhdë i të bërit gazetari dhe do t’u duhet shumë
pasion dhe punë për të ecur përpara.
Sipas saj, ky
profesion nuk është diçka që të tjerët ta japin krejtësisht në formën e një vlerësimi
apo pozite si garanci për të mbajtur një vend pune. Është një punë që ndikimi
dhe rezultati i saj vjen në mijëra forma tjera brenda dhe jashtë kufijve të
vendit ku punon.
Intervista e plotë:
- Si do e përshkruanit
veten dhe punën tuaj?
Zakonisht e kam goxha
siklet të flas për veten. Por do ta përshkruaja si një person me një lidhje të
fortë për profesionin, që çdo ditë e kupton më shumë se është e mishëruar me
punën, një person që dëshpërohet, ndoshta shpesh më shumë se që motivohet, por
nuk heq dorë, nuk dorëzohet. Një person që mbahet fort pas idesë se profesionit
nuk i duhet vetëm përkushtimi dhe njohuritë, por edhe integriteti e parimet.
Puna ime do të thosha është një refleksion i asaj që ka ndodhur për më
shumë se dy dekada në Kosovë. Në artikujt e mi lexohet në detaje çdo kapitull i
zhvillimeve në vend, në tërë totalitetin e tyre. Gjithashtu për shkak të
ambientit në të cilën ndodhen mediat në Kosovë, rrugëtimi im është një ecje
nëpër fushën e minuar të etikës.
- Prej nga ju ka buruar
kjo dashuri kaq e madhe për gazetarinë?
Mendoj që është
pasioni, si tipar më shumë i natyrshëm. Pasioni për profesionin, për të
vërtetën çfarëdo që të jetë ajo. Mendoj se për gratë dhe vajzat në Kosovë,
gazetaria nëse nuk është pasion e deri diku edhe sakrificë, do të jetë e
vështirë për ta bërë si duhet. Nuk do të ketë shkëlqim në asnjë rast nëse nuk
do të ketë pasion dhe sakrificë. Për më shumë se dy dekada ka pasur shumë
gra që kanë qenë inspirim për mua dhe pavarësisht egërsisë së ambientit ku kam
punuar ka pasur gra që kanë qenë krah i fortë i shtytjes për të ecur.
- Cila është përvoja
juaj si gazetare shumëvjeçare?
Unë kam punuar për më
shumë se 21 vite si gazetare dhe redaktore e lajmeve në Kosovë dhe në mediat
ndërkombëtare, dhe jam marrë kryesisht me çështje të ndjeshme, përfshi
korrupsionin, krimin e organizuar, krimet e luftës, çështjet e sigurisë,
çështjet politik, ekstremizmin fetar, terrorizmin dhe të drejtat e njeriut.
Aktualisht punoj për
Radio Televizionin e Kosovës (RTK) dhe Rrjetin Ballkanik për Gazetari
Hulumtuese (BIRN). Më herët, në fakt punën e kam nisur në fund të
vitit 1998 në gazetën Bujku që në atë kohë të represionit në Kosovë
nxirrej nga stafi i gazetës ditore publike Rilindja, pastaj kam punuar në
gazetën Zëri, Lajm dhe Koha Ditore. Gjithashtu kam qenë për katër vite
korrespondente nga Prishtina e agjencinë franceze, Le Courrier des Balkan.
Shkrimet e mia janë botuar gjithashtu në disa nga mediat më të mëdha në botë,
si The Financial Times, Der Standard, Neue Zürcher Zeitung dhe Al Jazeera.
Gjithashtu ka punuar për pesë vjet si hulumtuese për Navanti, një institut
amerikan për hulumtim dhe analiza. Për raportim në çështje që ndërlidhen me
korrupsion, krim të organizuar, krimet e luftës, religjionin dhe të
drejtat e njeriut kam marrë 15 çmime nga organizata vendore e ndërkombëtare.
- Sa është e vështirë
për një vajzë/grua të jetë gazetare?
Gazetaria është një
profesion shumëfish më i vështirë për gratë në Kosovë. Nuk është vetëm dallimi
gjinor, paragjykimet, diskriminimi, por është edhe seksizmi, presioni indirekt,
e shpesh edhe ngacmimet që përcjellin punën e grave në mediat e Kosovës. Ekziston
edhe këtu një lloj rregulli i pashkruar, nënçmues, ku gratë perceptohen
me një përmasë vlere më pak se që e kanë në fakt. Por, nëpër vite kam pasur
edhe përvoja të hidhura ku gratë kanë luftuar egërsisht njëra- tjetrën.
- Jeni ndër gazetaret
më të mira shqiptare, cili ka qenë rrugëtimi që keni bërë deri në ditët e
sotme?
Në tërësinë e vet
deri më tani rrugëtimi im ka qenë tejet i vështirë, shpesh i rënduar dhe i
kushtëzuar nga faktorë të tjerë jashtë profesionit që kanë përcaktuar veprimin
tim. Përcaktimi për të pasur atë që është e jotja, që nënkupton diçka të
arritur me mundin dhe dijen tënde, shpesh ka një tagër të lartë për të paguar.
Zakonisht kam qenë ndër personat e paktë në vend që nuk i kam ekzagjeruar
kërcënimet, presionet, përpjekjen direkt e indirekt për ta shtypur punën time.
Kjo ka ardhur nga grupet politike e para politike apo njerëzit që u
shërbejnë atyre, qoftë në media apo jashtë tyre. Për shumë arsye, e njëra nga
ato edhe familjare më ka bërë të luftoj pa shumë zhurmë. E kam parë si diçka që
është pjesë e punës, jo si heroizëm. Përveçse ligjit nuk kam parapëlqyer të
mbrohem në forma tjera, e në fakt në Kosovë sistemi i drejtësisë, si palca
kurrizore e funksionimit të demokracisë së një vendi, është i coptuar.
Për mua gazetaria ka
qenë një shpjegim në trajtën e një thënie të shkurtër të Orwell-it që
thotë se “gazetari është ajo që të tjerët nuk duan ta shohin të
publikuar, ndërsa pjesa tjetër është marrëdhënie me publikun”. Në këtë
trajektore, në vendet si Kosova është shumëfish më e rëndë, sidomos për gratë
për të shmangur elementet që cenojnë punën e mirëfilltë një gazetari, që
ka vetëm një rol, të vërtetën në shërbim të publikut.
Ajo që kam mësuar
është se forca e këmbënguljes, e luftës për të drejtën dhe të vërtetën
peshon fort, jo vetëm në qenien tënde dhe gjithmonë ka një fryt.
- A mendoni se
vajzat/gratë në shoqërinë tonë paragjykohen/nënvlerësohen për guximin për të
hulumtuar e për t’u marrë me tema të mëdha?
Për një pjesë të
shoqërisë një kohë të gjatë gazetaria është perceptuar si punë që nuk është
tamam për gratë. Por në fakt gratë në Kosovë kanë qenë në zemër të gazetarisë
profesionale, gazetarisë së hulumtuar mirë. Dua të theksoj vetëm një rast nga
tërë ajo që kam parë këto vite. Fatmire Tërdevci ka qenë një prej gazetareve më
të mira të Kohës Ditore që ka publikuar disa prej hulumtimeve më tronditëse në
atë kohë në Kosovë . Ajo është plagosur në vitin 2004 në muajin e nëntë të
shtatzënisë së saj dhe tentim- vrasja e saj ende nuk është zbardhur. Gjithashtu
kërcënimet dhe presioni në Kosovë ka qenë më i lehtë për t’u bërë ndaj grave
sepse shihen si me më pak forcë dhe më pak për të iu frikësuar. Rrallë herë të
qenit femër ka qenë përparësi në këtë profesion.
- Si do i inspiroje
vajzat e reja dhe ato të çfarëdo moshe që synojnë të nisin këtë profesion?
Të gjithë ato
që zgjedhin të merren me gazetari në Kosovë duhet ta kenë parasysh se është një
ambient i vrazhdë i të bërit gazetari dhe do t’u duhet shumë pasion dhe punë
për të ecur përpara. Ky profesion nuk është diçka që të tjerët ta japin
krejtësisht në formën e një vlerësimi apo pozite si garanci për të mbajtur një
vend pune. Është një punë që ndikimi dhe rezultati i saj vjen në mijëra forma
tjera brenda dhe jashtë kufijve të vendit ku punon.
````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````````
No comments:
Post a Comment