Thursday, January 2, 2020

MREKULLIA E GJUHES SHQIPE. Perendi / Prende / Afrodite / Dione



MREKULLIA E GJUHES SHQIPE
Perendi / Prende / Afrodite / Dione

Etimologjia e fjalës Perëndi është një kokçarje e madhe për studjuesit, te huaj e shqiptarë, që sjellin mendime të ndryshme për këtë fjalë.

Sipas një versioni zyrtar fjalën Perëndi e lidhin me perëndite balltike Perkwunas dhe asaj "sllave" Perun duke i shtuar fjalen Dì (drite, ndriçim, "diew").
Ndër studjues shqiptarë nuk ka një etimologji të saktë dhe të përbashkët, ku ndër disa është dhe "i pari në dije"(parendije).

Personalisht gjithmonë kam qene i bindur se fjala Perendi do te thote "pe rën dia"(shoh te bjere dita/drita), dhe ky mendim imi për shumë arsye apo koinçidenca.
Gjithashtu në mitologjinë shqiptare kemi dhe hyjneshën Prende analoge e Venere, Frigge, dhe Afrodite. Për etimologjinë e kësaj fjale nuk ka apo nuk kam hasur në një shpjegim etimologjik.

Në mitologji, Prende është bashkëshorte e Perendi, dhe një nga format e emrit është dhe Perende apo Prene (njesoj si Perendi-Pereni). Ketu vërejmë që emrat e hyjnive jane të njëjtë, me ndryshime te vogla(zero) për të bërë dallimin e hyjnive.

Atëhere, çfare kuptimi kanë?

Sìç dhe e pamë më lart, Prende o Perende është analoge e Afroditës dhe Venere qe njihen ndryshe si Ylli i Megjesit (Aferdita), nga ku do të marre emrin Lucifer (prurësi i drites).

Për etimologjinë e hyjneshës Afroditë jepen shpjegime nga më të ndryshmet ku zotëron ajo zyrtare nga "aphros"(shkume deti) por që është hedhur poshtë kategorikisht nga studjuesit duke e konsideruar si etimologji popullore. Kurse pjesa tjeter e emrit, "dite", nuk eshte marre ne konsideratë por qe6 studjues të shumtë e kane shpjeguar si "ditē"(ndriçim), qe ne gjuhën shqipe është pikerisht "ditë".


Ndër të tjera supozime nuk mungon dhe fjala Etruske "Aprunis", me kuptimin Zonje, por dhe Aprun, të cilën e mendojnë si rrjedhë e greqishtes "aphros", por që studjuesit e kan hedhur poshte.

Për shqiptaret nuk behet fjale që Afrodite do te thotë Afron Dita.

Aprunis / Aprun.


Çfare do të thotë fjala Aprunis përtej shpjegimeve të lart permendura?
Në gjuhën shqipe kemi foljen "Pruni"(prurë, sjell) që duke i shtuar fjalën "di" të përmendur më lart kemi "Prunidi-Prundi"(pruni diten)
Folja "prure" tregon sjelljen (bjen) e një "sendi" qe per rrjedhoje tregon afrimitet te atij "sendi".


Studiuesit foljen "prurë" e sjellin në formën "Pron", dhe ne shqip kemi fjalën "pranë"(afër).

Por nuk mbaron këtu sepse gjithmone sipas studjuesve folja "prurë" rrjedh nga proto-shqipja " *p(e)rē-(n-), nga ku Peren+di kemi Perendi për rrjedhojë Perende - Prende - Preni - Pereni - Premti - Premte.
Perendi = Perende
Pereni = Preni
Pruni = P(e)re-(n-).
Pruni + A = Apruni(s)
Pruni = Pron = phron = Fron+A = Afron.


Në mitologji, siç dhe e pamë, Perendi (mashkullor) është bashkëshorti i Perende, kurse Afrodite e bija e Dione e quajtur ndryshe Dionea ose Dione, pra dhe në këtë rast është i njëjti emër. Dione për Epirotet ishte hyjnesha me e rendesishme, ashtu si Perendia sot ndër shqiptarë.

Dione - Dionea = Afrodite

Thjesht Drita.

Afron / Pruni Driten.


Per arsye gjatesie te shkrimit ketu e mbyll analizen time, por per te qenë korrekt duhej te zgjatesha per shume arsye, ku shkurtimisht përmend.
Pse fjala Aprunis do te thote Zonje/Zot/Lord(femerore).

Fjala "pruni" pas gjurmimeve etimologjike perfundon ne "per/par qe do te thotë Para, Prin nr 1, dhe per rrjedhoje Prijes, Princ (Lord, Zonje, Zonja e bukurise "Prende").

Ne te njëjtat perfundime dilet dhe me fjalën Afër.
Perfundimisht te gjitha te çojne te koncepti i Drites
"Par" ka kuptimin "pari" qe do te thotë dy kuptime, i pari, dhe i parë, dhe jo pa arsye Drita eshte Perendia e mbare njerezimit, N 1, Drita.

(Kerkoj ndjes por per te shqyrtuar te gjitha sa thamë nuk do te mjafonin 100 faqe libri).

Është pikerisht kjo që un e quaj:

Mrekullia e Gjuhes Shqipe.








No comments:

Post a Comment