Saturday, December 29, 2018

AMFORA - ETIMOLOGJI




Thuhet se origjina e fjalës 'amphora' vjen nga latinishtja, dhe nga fjala greke *αμφι (amfi) që do të thotë "nga të dy anët" dhe φορέας (foreas) që do të thotë bartës, transportues. Amforat quheshin vazot, kavanozat qeramike prodhime të lashta etruske, romake dhe (greke quajtur) zakonisht me një ose dy doreza, me qafë e grykë të ngushtë të cilat përdoreshin për të mbajtur e trasportuar Vaj verë,  e ndoshta material të tjera të lëngshme.
Por *amphora quheshin edhe ‘anijet transportuese mallrash’ të ndryshme, këtu fillon edhe manipulimi i gjithë studiuesve europiane dhe më tej, sepse nuk kemi të bëjmë me fjalën greke *αμφι (amfi) baraz nga “dy anët” - por me një fjalë të pastër shqipe.
Dihet botërisht se amforat ishin nga më të ndryshmet krejt edhe pa doreza, ashtu si edhe me një ose dy doreza, e ndërkohë kemi edhe amphora me një dorezë në mes të saj në krye dhe dy gryka anash saj, vetiu lind pyetja ç’lidhje ka fjala greke *αμφι (amfi) me fjalën e pastër shqipe “Anije” e cila ka kuptimin e saj parësor si një mjet i harkuar ‘anie’, me bark, barkosur nga të dy *anët = anije. Ashtu si *aniet e një kollone trupi drusor, Dërrasë me njërën faqe gjysmë të rrumbullakët, që del nga sharrimi për së gjati i anëve të trungut të prerë të një druri. Anie pishe (bredhi, plepi) etj.
Gjuha shqipe si përherë e injoruar qëllimisht, prej shumicës së studiuesve progrek e promanipulimeve shekullore në shumë drejtime mbi këtë bootë njerzore, ofron fjalën e saj të përbërë prej dialektit të saj Geg fjalën formuar prej dy simboleve ‘A+B’ ku; A = Ashtë dhe B = Bi; m’bi; sipër por edhe Bi = Dy e më shumë, pra kemi fjalën e njohur të lashtë shqipe nga PAlb A’mbi, prej të cilës rrjedh buron fjala e njohur tashmë si greke *αμφι = rreth/mbi, të.
Shkencërisht kemi të njohur prej gjithë studimeve dhe studiuesve në fjalë, kalim (derivatin) e shkronjës: β= ν/ϝ/φ, pra: *âmbi = μφι




Veçmas kësaj në gjuhën shqipe kemi ende sot fjalën e hershme ‘bartës’ dhe saktësisht ajo vjen prej fjalës po shqipe “a’mban” ku, n=r dhe kemi: “amban = ambar” Hambar, pajisje kjo zakonisht prej druri e cila shërben për të mbajtur mallra të ndryshme ashtu si pjesa e anijes nën kuvertë, ku vihen mallrat. Hambari i mallrave. hambarët e anijeve transportuese të cilat mbartnin me vete.

Eshtë fjala shqipe “a’mban, a’mbar-t = bartës; mbartës = Ambora; amphora”, por jo vetëm kaq, duke ju referruar sërish dialektit Geg kemi: “A’mba = asht’ mbajtës”, (mbajtëse) prej nga ku kemi ende në përdorim fjalët: a’mba, st’amba, shtamba enë prej balte e cila përdoret për (me mba), mbajtur lëngje të ndryshme ujë, vaj, verë, etj. Një enë kjo e gjerë në mes, me grykë të ngushtë dhe me një a dy veshë. (doreza) kjo është *shtamba; Amba, që ‘mban’ e mbart (vaj, verë) AMBORA = AMFORA (β = ϝ/ φ)
Mjeshtri që punon këto enë prej balte, quhet shtambar, por edhe poçar, vegshar, vorbar.
Materiali trupi 'Ba' prej balte formon kështu mbajtsen, formën 'stampën', 'ambore', njëjte si ende sot materia që mbështjell dhe mban lëndë të ndryshme brenda saj quhet po kështu "amba-llash" 
Ndërkohë vlen të theksojmë këtu se edhe fjala ‘Stoma-h’ e njohur si greke, është një fjalë e pastër shqipe e cila tregon paisjenashtu në formë ‘ambore’ ajo që mban, mbart dhe ‘tret/ha’ ushqimin. (amba; omba, st/oma-h)
I madhi studiues Kostandin Kristoforidhi sjell një shembull të qartë mbi fjalën e lashtë shqipe *bart, fjalë kjo e gjendur edhe tek Frigjët *me beret = Më biret’, më viret, më bihet, e mbart me vete, pra kemi të bëjmë me fjalën letrare të sotme: Bjere, e pruri e sjell e mbart me vete, kjo fjale gjendet edhe tek fjalori i Kristoforidhit madje shkruar me shkronjat tona më të para ato (pellazgo-fenikase)
Në këte foto shkrim tek rreshti i parë  numur (3)- thuhet:
E dhëntë do t’i Birre (do ti vinte) mbanë të tij të djathtë, e dhitë, m’anë të mëngjërë.
Së fundi mbajtësi, (amban) ai që mban mallra më kuriz quhet pikerisht Hamall rrjedhe kjo fjale prej shqipes amban, ambar, amall, kemi parsysh ketu tek dialekti geg  shkronja ‘b’ bije nuk shqiptohet ashtu si tek fjala ‘mbaj = maj’, amaj; ’amall.

A mbi të tera, studiuesi hollandez R. Beeks sjell në mënyrën me korekte prej studimeve të tij mbi fjalët paragreke të cilat i shënon me pikëpyetje (?) ai ofron në këtë rast për studimin ton fjalën e lashtë μβιξ -ϊκος = lundër -im, anije (spouted vessel), fjalë kjo e cila flet vetëm shqip μβιξ; ámbix = â'mbi ikës, ambi ujë lundron.



Aleksander Hasanas
(Mili Butka

=============================================================================================


Friday, December 28, 2018

Kush ishin "Achetaten dhe Achenaten" - ?



    Në mitologjinë e lashtë egjiptiane Ateni (ose Atoniegjiptiane e lashtëjtn ) simbolizon diskun e Diellit, dhe fillimisht i njohur si një aspekt i zotit Ra. Ateni i perëndishëm është fokusi i fesë monoteiste të Aten-izmit të themeluar nga Amenhotep IV, i cili më vonë mori emrin Akhe/naten (vdiq rreth vitit1335 pes) në adhurimin dhe njohjen e Atenit. Në poemën e tij " Himni i Madh në Aten ", Akhenaten e lavdëron Atenin si krijues, dhënës të jetës dhe ushqimi i shpirtit të botës. 
    Referenca e parë e njohur për Aten ‘diellin-disk’ si një hyjni është e njohur në Historia e SINUHE nga dinastia e 12 , në të cilën mbreti është përshkruar si Perëndi në rritje në qiej dhe bashkimin me diellin-disk,  trupin hyjnor me krijuesin e saj. 
Sipas analogjisë, termi "aten argjendi" përdorej për t'iu referuar Hënës.
 

    Ateni diellor adhurohej gjerësisht si një zot në mbretërimin e Amenhotep III , kur u përshkrua si një njeri tepër guximtar se Ra. Në sundimin e pasardhësit të Amenhotep III, Amenhotep IV, Ateni u bë perëndi qendror i fesë shtetërore egjiptiane dhe Amenhotep IV ndërroi emrin e tij në Akhenaten për të reflektuar lidhjen e tij të ngushtë me hyjninë e re supreme.
    Titulli i plotë i zotit Akhenaten ishte "Ra-Horakhty i cili gëzohet në horizont, në Emrin e tij si Drita që është në diskun diellor". Ky emër i gjatë shpesh u shkurtua te Ra-Horus-Ateni ose vetëm Ateni në shumë tekste, por zot i Akhenaten ngritur në supremacinë konsiderohet një sintezë e perëndive shumë të lashtë të shikuara në një mënyrë të re dhe të ndryshme. Zoti gjithashtu konsiderohet të jetë mashkullor dhe femëror në të njëjtën kohë. I gjithë krijimi mendohej të dilte nga perëndia dhe të ekzistonte brenda zotit. Në veçanti, zotu nuk ishte përshkruar në formë antropomorfike (njerëzore), por si rreze të dritës që shtriheshin nga disku i diellit.
    Gjatë periudhës Amarna, kjo sintezë u pa si burim i padukshëm i energjisë së perëndisë së diellit, nga të cilat manifestimi i dukshëm ishte Ateni, si disk diellor. Studiues të tjerë e quajnë këtë si fenë heno/theiste.
    Emri i Atenit shfaqet në dy, forma duke sjellë implikime mbretërore në kuadrin rreth emrit. Disa e kanë interpretuar këtë duke nënkuptuar se Akhenaten ishte mishërimi i Atenit, dhe adhurimi i Atenit është adhurim direkt i Akhenaten; por të tjerët e kanë marrë këtë si një tregues të Atenit si sundimtari suprem edhe në mbretërimin aktual mbretëror.

    Parimet e fesë Aten u regjistruan në muret e varrit shkëmbor të Akhetaten. Në fenë e Atenit (Atenizmi), nata është një kohë për t'u frikësuar.  Puna bëhet më mirë kur dielli, Ateni, është i pranishëm. Ateni kujdeset për çdo krijesë, dhe krijoi një lumë të Nilit në qiell (shi) për sirianët. Ateni krijoi të gjitha vendet dhe njerëzit. Rrezet e diskut të diellit vetëm i japin jetën familjes mbretërore; të gjithë të tjerët marrin jetë nga Akhenaten dhe Nefertiti në këmbim të besnikërisë ndaj Atenit.

Ekziston vetëm një shembull i njohur i Aten-it duke folur ", tha nga "Aten i Gjallë": rrezet e mia ndriçojnë ..."
Akhenaten nuk e përfaqësonte veten si një zot, por si bir i Atenit, duke zhvendosur metodat e mëparshme të faraonëve që pretendonin të ishin mishërimi i Horusit. Kjo kontribuoi në besimin se atenizmi duhet të konsiderohej një fe monoteiste ku "ateni i gjallë, përveç të cilit nuk ka tjetër, ai ishte i vetmi zot".
    "Himni i Madh në Aten" i shkruar sikur Akhenaten është ai që flet, por është e diskutueshme nëse ai vetë e shkroi atë apo jo.
Gratë e Elitës ishin të njohur për të adhuruar Atenë në tempuj të hijes së diellit në Akhetaten.
    Në adhurimin e Atenit nuk u krye shërbimi i përditshëm i pastrimit, vajosjes dhe veshjes së imazhit hyjnor. Temja u dogj disa herë në ditë. Himne të kënduara për Aten ishin të shoqëruara me muzikë harpë. Ceremonitë e Atenit në Akhetaten përfshinin ofrimin e ofertave Aten me një goditje të shpejtë të skeptrit mbretëror.
    Ateni është një evolucion i idesë së një perëndie të diellit në mitologjinë egjiptiane, duke nxjerrë shumë konceptet e tij të fuqisë dhe përfaqësimit nga Perëndia më i hershëm, por duke u ndërtuar në krye të fuqisë që Ra përfaqëson. Ateni mbajti fuqinë absolute në univers, duke përfaqësuar jetën duke i dhënë forcë dritës botës dhe duke u bashkuar me konceptin dhe perëndeshën Maat për të zhvilluar përgjegjësi të mëtejshme për Aten përtej fuqisë së vetë dritës. 

    Ateni përshkruhet duke u kujdesur për njerëzit përmes Akhenaten nga duart e Atenit që shtrihen drejt mbretërive, duke u dhënë atyre ankhs që përfaqësojnë jetën që i është dhënë njerëzimit përmes Aten dhe Akhenaten. Në Himnin e Atenit të Akhenatenit, një dashuri për njerëzimin dhe Tokën përshkruhet në mënyrën e Atenit:
    "Aten përulet poshtë, pranë tokës, për të parë krijimin e tij, ai merr vendin e tij në qiell për të njëjtin qëllim, ai lodh veten në shërbim të krijesave, ai shkëlqen për të gjithë ata, ai i jep atyre diell, dhe i dergonte ata në Shu fëmija i palindur dhe zogjtë e foshnjës janë të kujdesshëm dhe Akhenaten i kërkon babait të tij hyjnor që 'të ngrejë' krijesat për hir të tij, në mënyrë që ata të mund të aspirojnë në gjendjen e përsosmërisë së atit të tij Aten.

Egjyptologët e kanë shprehur fjalën ndryshe si Aten, Aton, Atonu dhe Itn.

Ref.


  1. Jump up to:a b Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. pp. 236–240
  2. ^ M. LichtheimAncient Egyptian Literature, Vol.1, 1980, p.223
  3. ^ Fleming, Fergus, and Alan Lothian (1997). The Way to Eternity: Egyptian Myth.Duncan Baird Publishers. p. 52
  4. ^ Jan Assmann, Religion and Cultural Memory: Ten Studies, Stanford University Press 2005, p.59
  5. ^ M. Lichtheim, Ancient Egyptian Literature, Vol. 2, 1980, p. 96
  6. ^ Dominic MontserratAkhenaten: History, Fantasy and Ancient Egypt, Routledge 2000, ISBN 0-415-18549-1, pp. 36ff.
  7. ^ Brewer, Douglas J.; Emily Teeter (22 February 2007). Egypt and the Egyptians(2 ed.). Cambridge University Press. p. 105. ISBN 978-0-521-85150-3.
  8. Jump up to:a b c d e Redford, Donald (1984). Akhenaten: The Heretic King. Princeton University Press. pp. 170–172. ISBN 978-0-691-03567-3.
  9. ^ Bennett, John (1965). "Notes on the 'Aten'". The Journal of Egyptian Archaeology51: 207–209. doi:10.2307/3855637JSTOR 3855637.
  10. ^ Gunn, Battiscombe (1923). "Notes on the Aten and His Names". The Journal of Egyptian Archaeology9 (3/4): 168–176. doi:10.2307/3854036JSTOR 3854036.
  11. ^ Akhenaten and the City of Light. Cornell University Press. 2001. p. 8. ISBN 978-0801487255. Retrieved 15 February 2015.
  12. ^ Perry, Glenn (2004). The History of Egypt. Greenwood Publishing Group. p. 1. ISBN 9780313322648. Retrieved 15 February 2015.
  13. ^ Pinch, Geraldine (2002). Handbook of Egyptian Mythology. ABC-CLIO. p. 110. ISBN 9781576072424. Retrieved 15 February 2015.
  14. ^ Goldwasser, Orly (2010). "The Aten is the "Energy of Light": New Evidence from the Script". Journal of the American Research Center in Egypt46: 163. JSTOR 41431576.
  15. ^ Groenewegen-Frankfort, Henriette Antonia (1951). Arrest and Movement: An Essay on Space and Time in the Representational Art of the Ancient Near East. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. p. 99. ISBN 978-0674046566.
  16. ^ "Aton"Britannica. Retrieved 27 November 2017.
  17. ^ "Aten, god of Egypt". Siteseen Ltd. June 2014. Retrieved 22 December 2014.
  18. ^ "History embalmed: Aten". 2014 Siteseen Ltd. Retrieved 22 December 2014.
  19. ^ Pasquali, Stéphane (2011). "A sun-shade temple of Princess Ankhesenpaaten in Memphis?". The Journal of Egyptian Archaeology97: 219. JSTOR 23269901.
  20. Jump up to:a b c d e f Freed, Rita E.; D'Auria, Sue; Markowitz, Yvonne J. (1999). Pharaohs of the sun : Akhenaten, Nefertiti, Tutankhamen. Boston: Museum of Fine Arts in association with Bulfinch Press/Little, Brown and Co. ISBN 978-0878464708OCLC 42450325.
  21. ^ Shaw, Ian (1994). "Balustrades, Stairs and Altars in the Cult of the Aten at el-Amarna". The Journal of Egyptian Archaeology80: 109–127. doi:10.2307/3821854JSTOR 3821854.
  22. ^ The ancient gods speak : a guide to Egyptian religion. Redford, Donald B. Oxford: Oxford University Press. 2002. ISBN 978-0195154016OCLC 49698760.
  23. ^ Erik., Hornung, (2001). Akhenaten and the religion of light. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. ISBN 978-0801487255OCLC 48417401.
  24. ^ See: Collier, Mark and Manley, Bill (1998). How to Read Egyptian Hieroglyphs: 2nd Edition. Berkeley: University of California Press. p. 29.

Thursday, December 27, 2018

Janari dhe muajt e tjerë të vitit - Etimologji


Kalendari që ne përdorim sot është ai i quajtur Gregorian ose kalendari i ri, i cili në Europë u vendos në vitin 1582. Në vitin 46 para Krishtit, pasi Jul Çezari pushtoi Egjiptin, u njoh me kalendarin egjiptian i cili kishte 365 ditë dhe ishte mjaft mirë i sinkronizuar me vitin diellor.
Kalendari origjinal romak kishte dhjetë muaj, vetëm në vitin 700 pes, mbreti i dytë i Romës Numa Pompilius shtoi janarin dhe shkurtin deri në fund të kalendarit, në mënyrë që të përputhej me atë se sa kohë i duhet Tokës për të përshkuar rreth Diellit.
Muaji mars ishte muaji i parë i vitit, kjo vihet re edhe nga emërtimet e katër muajve të fundit, pra muaji “Mars” duke patur parasysh emërtimin e perëndisë së vjetër egjiptiane; Ra<>Ar, si perëndi e “Parë” simboli i Diellit dhe rezeve të tij “AR” të arta, *m'ar -s' do të thotë: “I parë” = Diell, “beAR” fiks ashtu si dita e parë e javës në gjuhën shqipe dhe në gjuhë të tjera kryesisht latine kjo ditë i përket po të njëjtës perëndi, Diellit-Zeus – E Diel.
Pra më 21 mars nis edhe kalendari astrologjik me shenjën e parë zodiakale i cili simbolizon fillimin dhe nisjen e diçkaje të Re ringjalljen e jetës-gjallesës mbi Dhe, ashtu si ende “Dita e Verës” që festohet tek ne kryesisht me 14 mars me kalendarin e vjetër, që në fakt me kalendarin e ri i bie me 21 mars, e cila simbolizon për iliro – pellazgët e lashtë dhe jo vetëm, ardhjen e Vitit të Ri – rinis gjithçka nga e para një faqe e re.
Jo rastësisht dhe pa kuptim Viti i Ri asirian, quhej; “Rish Niss anu”
Në kohën e themelimit të Romës, (753 pr. K.) viti numëronte vetëm dhjetë (10) muaj të cilët emërtoheshim pikërisht në bazë të numrave reshtor; I pari,  i dyti, i treti i katërti dhe me rradhe deri tek muaji i dhjet-Dhjetor
  1. Martius  _______I
  2. Aprilis ________II
  3. Maius ________III
  4.  Junius _______IV
  5. Quintilis ______ V
  6. Sextilis _______VI
  7. Septembris___ VII
  8. Octobris _____VIII
  9. Novembris ____IX
  10. Decemberis __ X
Në kalendarin e ri viti u caktua me 12 muaj duke shtuar kështu muajin Janar i cili thuhet se i përkushtohet perëndisë Romake “Janus” perëndi kjo; “E dyerve dhe udhëkalimeve të reja” i quajtur ndryshe tek shqiptarët kallnor ose kallnduer, ku në gjuhën shqipe ka kuptimin e muajt të ndrimit te viteve–kallnor, kalimit nga një vit (An’) në anën-vitin tjetër të Ri–I An i Ri= Yanari, Janari.
Janari në mitologji paraqitet si hyjni me dy fytyra, nga dy “Anë” simbol ky i ndrimeve të vitit. E jo rastësisht në gjuhën latine viti quhet “A’NI” pra kemi një Vit të Ri, nga e para, nga Nisi (Njishi), një A/ni të re të Ri = I A’ni Ri.
E ndërsa muaji “Shkurt” përshtatur kaq përsosmërisht si muaji më i shkurtër-Shkurt, i cili i dedikohet njëkohësisht personave të larguar – të shkuar, nga kjo jetë “Fevgates” në greqisht, Fruer ose Fror nga gjuha latine, zakonisht në këtë periudhë kohore, bëheshin flijime, kurbanë, hyjnive, për shlyerjen e mëkatëve etj.
Muajt e vitit në gjuhën shqipe, ruajnë të njëjtin kuptim dhe janë emërtuar ashtu sipas vendit përcaktuar nga i pari-Marsi, deri tek i dhjeti-Dhjetori
Në llogjikën e gjuhës shqipe ato renditen si më poshtë;
Mars … ׀ = 1 …. i Pari (Pars) i parth-Ar i bardhë, m'ar; Mars.
Prill …. ׀׀ = 2 … i Dyti , A'bri, për bri, afër-Apr/il, (Afërdita) – aprior.
Maj …..3 = Π … i Treti, Maja, maia në maj, mbi maj, ashtu si dhe “maja–buke” sjell në “Jetë” brumin, apo Maia, hyjnesha e të mbjellave, rritësja e zhvilluesja e tyre.
Terasun – (▩) = 4 i Katërti i tëri-zan ashtu si katrori i zënë i mbyllur nga të tëra anët (■) i terët ashtu si Dielli-San (Sun), Terasun = Qershor.
Një katror (❏në fakt përfaqëson një “AT; ET” e tëra-(tok’) nga ku kemi edhe fjalët “Set” (komplet) një “sy” “syret” apo Et-etrit, At–krye, (kreit), e njohur kjo  në hershmëri (OX) Oc; ok -k'ok’ dhe  këtu qartësojmë se; Dy Et = TET (❏❏) 8 ndërkohë; Dy-Ok = Okto, (□□)8. 
Korrik ….. ❏I = 5 … i Pesti, muaji i pestë-Quintilis ashtu si në latinisht, ky muaj emërtohet kështu sepse është muaji i parë i s/etit të dytë, pra kemi nje farë ndarje, shikoni figurën (❏I) aty krijohet një hapësirë e ngushtë “koridor” midis katrorit të parë dhe vizës (I) së parë të setit të dytë në vijim (❏❏). (në gjuhën ar’měne; 5 = Cinxë, ndërsa në greq, (5) pende–pendë, (një pendë qe) ngjitur njeri pas tjetrit dyshe lerojnë tokën)
Në gjuhën e lashtë shqipe kemi fjalët; “korr” që do të thotë ndaj bimën nga toka e korr atë. “Korrit” quhet një dru trung i trashë i ngrënë në formë “U/je” (), ulluku e cila shërben për të ushqyer bagëtinë me tagji (elb, misër, grurë, etj.) Ashtu si edhe; “korit = të pret në Besë”

  1. Por në shqip kemi dhe fjalën “Hor” që do të thotë i pa bindur “kokë” më vete nga ku kemi fjalët, *Horja = më vete, apo “Horio = vend”,  pjesë e kufizuar, (arë buke) në të folmen e vjetër shqipe, arbëreshe kemi: “Horio = fshat” emërtim ky i cili gjendet i huazuar prej shqipes edhe në gjuhën greke prej të cilës kuptojmë vend banime “të ndara” jo në bashkësi, horia, *horio = katund, fshat.

Në salla të mëdha mbledhjesh apo kinema, pjesë të vogla të ndara më vete quhen; Holl, holle. (hore, apo horidore; koridore).
Gusht …. ❏Γ  = 6 … i gjashti, apgisht-Abgust ashtu siç hap gishtin e dorës tjetër për të numëruar numrin Gjashtë (ccas’t, arm.) (Sextilis, latin.) dhe në shqipen e vjetër kemi; jast = gjashtë, (muaji i nxehtë) ashtu si në grek, ex’ = gjashtë (exo = Jashtë) muaj në të cilin lindi perandori romak dhe ju vu emri “August”
Janë të njohura në disa raste vendosja e emrave tek njerzit që lindin në muaj apo ditë të ndryshme, dhe u vendoset emri përkatës ashtu si “Qirjakot” të cilët lindin ditën e Diel “Kiriaki” në greqisht apo “ Saba-Sava” ata që lindin ditën e shtunë “Sabato” etj.
Tashmë kemi mbritur tek muajt e tjerë të cilët nuk kanë nevojë për shumë shpjegime, ato flasin vet qartë dhe jo vetëm në gjuhën shqipe.
7- Shtator (❏Π) i Shtati,  i cili korespodon edhe me planetin “Saturn” si perëndi e të mbjellave të lashta e vjeljeve të tyre.
8 — Tetor — (❏❏) – i Teti ———- Oktovrio.  _(VIII)  ∞   Octo/bris  
9 — Nëntor -(⊟❏)– i Nënti ——-  Noember.  _(IX)…I⊠ 
10- Dhjetor -(⊟⊟)– i Dhjeti ——- December. _(X) ….⊠

Aleksander Hasanas
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------