Wednesday, August 13, 2025

Niko Balli, kryetar i shoqatës dardhare “Shpresa”: Dardha turistike e Korçës, bukuri mahnitëse e jona

 

Niko Balli, kryetar i shoqatës dardhare “Shpresa”:

Dardha turistike e Korçës, bukuri mahnitëse e jona


Tashmë jemi duke pritur mysafirët për festimin madhështor që ndodh në Dardhën turistike në Korçë (1624-2025), - rrëfen kryetari i shoqërisë Dardhare “Shpresa”, Niko Balli. Më 16 gusht Ditën e festave të Shën Marisë do të mblidhen të gjithë këtu.

 Mysafirët nga shumë vende të botës, edhe emigrantët, kudo të ndodhen, bëjnë t'i kemi të pranishëm. Historia e Dardhës është një libër i madh, shpalosja e tij duket sikur nuk ka fund. Pjesë të historisë së saj mahnitin gjithëkënd. Shumëkush mëson që të reja që deri më sot nuk kishte ditur. Dardha mbetet për fshatin Korçën e mikpritjes së historisë së madhe, e prirur për arsimin dhe dijen. Gjithçka që sheh aty të magjeps, mbetet e paharrueshme, brezat e rinj të rinj të mësojnë mbi vlerat e banorëve të Dardhës, vendlindjes së tyre; 16 gushti çdo vit shndërrohet në madhështi, festë e gëzim. 

Dardha e adhuruara e të gjithëve

16 gushti është dita e themelimit të fshatit turistik të Dardhës, tashmë ka mbetur edhe shumë kohë, vendas dhe të huaj nga shumë vende të botës po përgatiten në fshatin më të bukur turistik të kësaj zone dhe të gjerë. Deri më sot është bërë shumë për këtë fshat të bukur me njerëzit e njerëzve dhe punëtorëve, të cilët nga zanafilla e deri më sot kanë mbetur dhe do të vijojnë të mbeten mikës, patriotë dhe njerëz të dashur. Dera e shtëpisë së tire është e hapur në çdo kohë. Dardha u themelua më 16 gusht 1624. Dardha ndodhet 20 km në juglindje të Korçës, në kokën e trupit 1,344 metra mbi nivelin e detit, mes kodrave të Shën Pjetrit, Shkëmbit të Vjeshtës dhe Kodrave të tjera. Klima është ideale, ajri i pastër, i pasur me oksigjen, bukuria madhështore mahnit këdo. Gjatë dimrit mund të ushtrohesh në sportin e skive, ndërsa në verë mund të soditësh bukuri përrallore. Mikpritja e dardharëve është dinjitoze. 


Dardha, gjithënjë mikpritëse

Festa e Dardhës është e madhe, e bukur, e pafund, mahnit gjithkënd, befas të zbulon më të reja. është mikpritëse, ka histori të madhe   priret drejt arsimit, kulturës dhe dijes. Kryetarit të Shoqatës Dardhare “Shpresa”, Niko Balli nuk i ka munguar, dhe kjo bëhet e mundur të ndihmës false të drejtuesve të politikës së qarkut të Korçës Niko Peleshi, kryetarit të Bashkisë Korçë, Sotiraq Filo, nga personalitetet e Këshillit të Korçës. Gjergji Konda, Adriana Stefani dhe Dardha të tjera me banim në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, po kështu s'mund të harrojmë stafin e përkushtuar të kryetarit të Bashkisë Korçë, Sotiraq Filo. Dhe kjo arsyeja që Dardha është magjiplotë në çdo kohë, në dimër në verë pranvera e mbulon me blerim, vjeshta me ngjyra të larmishme, me ngjyra të larmishme, me ngjyra të larmishme, me bukuri, me bukuri, dielli me shkëlqim, aq sa i ngjason një margaritar. Tashmë Dardha mbush 400 vjet jetë, ajo u themelua të ikurve, që nga ajo që përndiqeshin nga qeveria e tij sepse nuk donin të ndryshonin fenë.  

 

Dardha me shkollë që nga viti 1768

Në vitin 1768 në Dardhë dhe çel shkolla e parë, në vitin 1800 nisi të përmendej për përpunimin e drurit, shajakut dhe kostumeve të bukura, spikati vitet 1913-1916; në këtë kohë Dardha kishte filluar në 500 shtëpi, kishte 3 kisha:  të Shën Thanasit, të Shën Gjergjit dhe të Shën Pjetrit. Në ditën e festës së Shën Marisë dhe Shën Pjetrit në Dardhë të ftuarit nga ana e anës; Shën Maria festohet më 16 gusht, e Shën Pjetrit në kishën e Shën Pjetrit, e cila ngrihet mbi një shkëmbohet, mes një pylli të bukur, ku ndizet vallë tradicionale. Dardharët me kostumet e tire tradicionale kuq e zi dhe brez argjendi i japin hijeshi festave, e bëjnë atë të jetë e paharrueshme. Ushqimet dhe gatesat janë të shumëllojshme, nuk mungojnë turshitë, rakia e kumbullës së egër me shije të veçantë të zjerë dy herë.

Veshja e varrit dardhare, unike

Gratë dardhare çdo të kremte mbanin xibunin, veshjen tradicionale të fshatit, kurse ditën e martesës visheshin me fustan të bardhë, gjithashtu kishin edhe rrobat që ua sillnin nga mërgimi, por xibuni ishte veshja e preferuar e tyre. . . Xibuni qepej në Dardhë, përdorej nga pak edhe në fshatrat Sinicë dhe Qytezë. Sipas Sotir Laços dhe Sotir Panit koleksionistë të vjetër, xibuni kishte nisur të preferohej që para shekullit XIX. Ishte veshja e mirënjohur e vendit. Vallja dardhare nuk mund të kërcehej prej grave pa u veshur me xibun, kurse burrat parapëlqejnë veshjen evropiane. Gratë dardhare me xibun u fotografuan nga Thimi Raci me një kujdes të veçantë artistik. Për herë të parë në vitin 1931, fotografuan 10 çifte. Ata që u fotografuan nga Amerika, të cilët ishin fotografuar edhe në studio prestigjioze. Për realizimin e fotografimit ishte bërë prerja (caktimi) i ditës, zgjidhnija e vendit caktimi i orës, por caktimi i veshjeve ishte më i vështiri sepse “ata të Amerikës”, parapëlqejnë kostumet evropiane, kurse fshati i tire kishte veshjen e tij karakteristike për meshkujt, që quhej “mandio”. edhe vallet kërceheshin nga valltaret e veshura me xibun, veshjet tradicionale të fshatit, një ditë e martesës e ndërronin me fustanin e bardhë.


Dardha me 100 burime, oborret me lule

Shtëpitë e Dardhës janë karakteristike, të bukura, mbuluar me plloça guri të hirta, portat me motive artistike, oborret me lule, rrugët me kalldrem; nuk mungojnë hotelet bashkëkohore, as muzeu ku shpaloset historia e një fshati të regjistruar në mbarë vendin, dhe si shtëpitë e reja e të bukura me kushtet të mira të cilat nga vizitorët e shumtë, nuk mungojnë si restorantet; gjithashu ekzistojnë edhe shtëpia e dikurshme e pushimit, tashmë si hotel dhe restorant. Në Dardhë është edhe dy komplekse të mëdha turistike moderne me kapacitete të mjaftueshme të akomoduese; njeri prej tire ndodhet në hyrje të luginës ose në hyrje të fshatit; tjetri në qendër të Dardhës. Por hoteli që ndodhet është “Hotel Alpin Dardha”, sipas strukturës alpine. Dikur në fshat numëroheshin 100 burime, banorët i kishin shndërruar në çlodhjen e tyre që udhëtarët e lodhur nga rruga të gjenin freski, të shuanin etjen dhe të çlodheshin pranë tyre; banorët e Dardhës si shpërblim merrnin bekimin prej tyre.


Dardha u vizitua edhe nga princesha Maxhide Zogu

Gjatë kohës së saj në Dardhë, ndër të tjera, princesha Maxhide Zogu tha: “Ju çfaq turistike kënaqësinë t'Eme për inisjativën e Shoqërisë vetëm “Shpresa”, e cila fillon me anë të botimesh t'ilustroj bukuritë e katundit Dardhë. mund të zhvillojnë industritë e ndryshme, të cilat ndikojnë në ardhjen e tyre t'onë. Dardha për virtytet e saja klimaterike, për bukuritë që natyra i ka dhuruar me bujari të plotë, për kostumet e saja sugjestive, meriton të bëhet një qendër e vërtetë me rendësi. Jam e sigurtë se inisjativa e juej do të kurorëzohet nga suksesi i dëshiruem dhe një sasi e madhe e shqiptarëve, të cilët bëjnë për të veruar nuk janë të hueja, do të mësojnë se në Atdheun t'onë gjinden vise shumë ma të bukura”. Në deklarimin e princeshës Mazhide bie në sy: “Kjo inisjativë duhet të jetë shëmbull, sidomos për Bashkitë e ndryshme të Mbretnisë”, sepse Dardha ishte një shembull i shkëlqyer.

Lasgush Poradeci dhe Asdreni i kënduan Dardhës

Për Dardhën shkruajtën me përkushtim Lasgush Poradeci dhe Asdreni; shkruaj edhe për klimën, natyrën, bukurinë, vlerat turistike dhe kurative. Tashmë në Dardhë funksionojnë dy hotele me restorantet ku gatuhen gjellë karakteristike, ndërsa pritet edhe ndërtimi i një hoteli të tretë modern, mjaft i pëlqyer mbetet edhe hoteli i Pandi Batellit, shumëkush e shijon si hotel të parë. Dardarët ishin të prirur për dije. Në vitin 1888, ishte fshati më i madh i krahinës së Korçës me 1454 banorë; numri i shtëpive të fshatit ka ardhur në 400. Drejtë Dardhës edhe banorë të Sulit, (nga krahina e famshme e Marko Boçarit), nga Voskopoja e djegur, nga Bozdoveci e Linotopi, nga Lerishta, Qinami etj. Më pas mësynë edhe njerëz të tjerë   me synimin për të qenë të lirë

Turistët shkojnë edhe dyherë në vit

Nëse mbërrin në Dardhë mund të akomodohesh në shtëpinë që ty të pëlqen më shumë, sepse të gjitha janë të bukura, unë kam komode dhe mundësi zgjedhjeje. Gatimet janë shumëllojshme, si: kërnackat, oshmaret, mishi i pjekur, produktet e zgarës etj. Skipista e Dardhës është 1.5 km gjatë, 70 me gjerësi dhe funksionim të plotë. Vijon të mbetet një ndër aspektet më të rëndësishme të Dardhës. Për të gjitha këto ka vizitore që shkon në Dardhë edhe dy herë në vit, sepse Dardha është e bukur në çdo vend. Ay mund të shohosh shushurimën e pyllit, këngën e zogjve, freskinë e pranverës, ansamblin e luleve, ngjyrat ekzaltuese të Gurit të Vjeshtës, gjeshtenjat e pjekura etj, etj.

Eva Millona bijë e Dardhës Dardharja, Eva Millona, gruaja e parë shqiptare në administratën amerikane

Që nga dita e përhapjes së lajmit, vjen e Eva Millonait – vijon rrëfimin e vet, Niko Balli, – kryetar i shoqërisë së mirënjohur dardhare “Shpresa” nuk po mbetet banor i Dardhës pa i dërguar, Eva Millonait urimet më të mira dhe përshëndetje më të ngrohta. Tashmë ata dinë gjithçka për këtë dardharë të shquar. Kontributi i Eva Millonait mbetet i mirënjohur edhe në Komisionin Amerikan për të Drejtat Civile, Këshillin e Këshillit të Guvernatorit të Masaçuset për Refugjatët dhe Emigrantët, Këshillin e Prokurorit të Përgjithshëm për Amerikanët e Ri dhe Bordin Këshilldhënës për Zyrën e Kryetarit të Bashkisë së Bostonit për Avancimin e Imigrantëve. Shumëkush prej dardharëve, kujton çmimet e të gjithë bijës së tire për avokatinë dhe udhëheqjen e saj, përfshihen në prestigjioz 2009 Outstanding American by Choice nga Shërbimet e Shtetësisë dhe imigracionit të SH.BA, dhe Çmimin e Drejtësisë Sociale të Bankës Ëainëright 2010.

Respekti për të vdekurit, siguria për të gjallët

Një histori tjetër e veçantë për fshatin Dardhë vjen nga viti 1913 nga koloneli Lodeëijk Thomson (1869-1914), i cili bashkë me një oficer tjetër të lartë, të përzgjedhur nga Mbretëria e Hollandës për një mision 3-vjeçar në fshat, zbritën në Vlorë më 10 nëntor 1913, dhe në atë ditë më pas, ata që ishin në kufi. shqiptar, ndaluan tek “Çezma e Vishnjës”. Në këtë çast i pari i tire nisi t'i vështronte i habitur varrezat e fshatit; ato kishin një rregullsi dhe bukuri mbresëlënëse në sistemin e tyre; një prej vartësve të tij iu afrua dhe i tha: “Zoteri, po afron mbrëmja dhe rrugët janë jo të sigurta, duhet të arrijmë Korçën, dhe na duhen 3 orë”.

Koloneli Thomson e pa vartësin e tij dhe i respekton shenjën e varrezave: “Këta njerëz që respektojnë kaq shumë të vdekurit e tyre, do të dinë të na bëjnë dhe ne të gjallëve. Varrezat e hershme të fshatit ndodheshin pranë kishës së Shën Gjergjit që nga viti 1624. Transferimi i një vendi tjetër ndodhi në vitin 1938, por te vorreza e parë ishte shumë para eshtrave të të parëve të dardharëve. Shkëlqimi i Dardhës u zbulua gjatë viteve '30. Jeta e gruas dardhare ishte e gjallë, ajo ishte zonjë në kuptimin e vërtetë të fjalëve, diskriminimi i saj ishte i papranueshëm. 

 

Thursday, July 24, 2025

Emrat e fshatrave Pustec (Liqenas) kthim në origjinë ato flasin përsëri shqip

Autori Aleksander Hasanas

Ndryshojnë emrat nga shqip në gjuhën maqedonase 7 emrat e fshatrave të komunës: Pustec në Korcë.

(Nd ërsa ne shqiptarët rim ëflem ëgjum ë,emrat e vedanimeve tona i pranojm dhe i lemë ashtu tëpandryshuar nga sllavishtet) 


Jashtë (7) emrat e fshatrave të komunës: Pustec në Korcë që u ndryshuan 
në vitin 2013 nga shqip në sllavobullgarisht: 

Nga Liqenas, në Pustec.

Zaroshkë në Zrnosko,

Lajthizë në Leska,

Diellasi në Shulin,

Gollomboçi në Glloboçeni,

Kallamasi në Tuminec,

Gorica e Madhe në Gorna Goricë

Gorica e Vogël në Dolna Goricë

Pustec (maq. Пустец, Pustets), i njohur zyrtarisht si Liqenas nga 1973 deri në vitin 2013, është i vendosur në jugperëndimor të Liqenit të Prespës dhe është fshati më afër ishullit të Maligradit. Ajo ulet në një tablet prej 861 metrash nga maja e Malit të Thatë (2,825 ft) mbi nivelin e detit.

Në fshatlindje, fshati liqenit, verilindjen e fshatit Šul, (Diellasi) ndërsa në juglindje është i Leska. Fshati më i parë përmendur në dokumentet rreth shekullit të 14-të. Është fshati “Cerie” Emrat e fshatrave të tjera janë gjetur në dokumente rreth 2 shekuj më vonë, aty nga shekulli i 16-të.

Anketa e “La Macédoine et sa Popullsia Chrétienne” Dimitar Mishev (D. Brankov) nga 1905 se numri i pacientëve të fshatit Pushtet ishin në Gjirin e Eksarkatit bullgar.
Gjuhëtari francez André Mazon në studimin e tij mbi folklorin sllav në Shqipëri nga 1936 vuri në dukje Pustec si një fshat bullgar në rajonin e Prespës Mala.

Pra nga këto duket qartë se kemi të bëjmë me një popullsi bullgare dhe jo maqedonase. Gjithësesi ata sot quhen pakicë popullsi maqedonase.

Pustec (Пустец) ju rikthye emri fshatit Liqenas, por çdo të thotë ky emër – emërtim në gjuhën sllave dhe në gjuhën tonë shqipe?

Пустец (Pustec) në gjuhën sllavo-maqedonase duke i larguar mbaresën; ц/c, ajo na jep:
Maqed. Пусте/ = bosh (e pa mbushur e pabanuar)
serb. Puste/ц = mbeturina. (të pista)
Ukr. Пусте/ц = Asgjë – bosh.

Ndërsa në gjuhën shqipe emërtimi: “Pustec” mer kuptimin e duhur, që nga vështrimi i parë; Pus/tec = pus i thatë, [tec, tek, pur/tek, thek, thek bukën] ashtu si vet emri i Malit të Thatë aty pranë. Nga ky masiv malor nuk buron asnjë lumë apo përrua që të ketë ujë, gjatë gjithë vitit.

Emrat e fshatrave Pustec ( kthim në Liqenin ato flasin përsëri shqip Por jo vetëm: Maja më e lartë është mali është dhe quhet; “Pllaja e Pusit” pra maja e tij është, majë pusi në yndyrë 2287m mbi nivelin e detit.

Në fjalorin e gjuhës shqipe kemi:
POSHTË ndajf . Në të keq të vogël nga toka ose nga një tjetër në drejtim pingul; më pak se diçka tjetër ose se zakonisht. U var poshtë shpatit. Mori poshtë rrëpirës. Poshtë e më poshtë, Ra poshtë. Bëri poshtë zbriti, etj.

POSTE f. Lëkurë berri me lesh të paqethur, e larë dhe e tharë, që përdoret si shtroje; postiqe. Poste delesh. Shtruan postet. U ulën në poste .
Ndërkohë këtu vlen të përmendim edhe emrin e barit (ilaçit) në përdorim për uljen e temperaturave ky barn quhet; “supost'

POSTAF m. Lug i madh prej trungut të një druri ose prej guri, që vihet poshtë çmës për të gjetur ujë që të pijë bagëtia; govata e çezmës ae pusit që në shqipe është e drejtë për të larë gjuhën e rrobave; lugare. Postaf guri (

druri ) . në Pustec gjejmë: - PUS m Gropë e thellë është afër, me trajtë të rrumbullakët, me faqe të pingultë dhe të veshur me gurë etj.


- Përdoret edhe si mbiemër: Shumë i thellë; shumë i errët, shumë i zi, shumë i nxirë (edhe fig.). Errësirë qelb. Nata ishte qelb. Qielli ishte qelb. U bë pus koha (qielli, nata) etj.

Në maqedonisht fjala shqipe; Poshtë = Nadolu (надолу)

Në kurorën e malit ndodhet fshati; Goricë, Njohur dhe keqmësuar nuk si emërtime sllavo-bullgare, ashtu siç duhet nga mosnjohja apo injorimi i përhershëm i shqipes, gjuha nga më të vjetrat e lindur mbi dhe, mbi këtë Tokë, e para gjuhë mbi rrënjët e gjuhëve indoeuropiane.

Në të gjithë gjuhët sllave “Guri” quhet “kamen” (kamen) dhe këtu shumë qartë del se meshkujt “Kamenicë” burojnë nga aty, – por pa llogaritur se fjala SCAMBI një fjalë e lashtë e përmendur edhe në ilia quhet shqipe dhe vetëm asaj, – fjalë kjo fjalë e cila është ajo që përmbahet dhe vetëm asaj . me kambë ritur në ushqim).

Fshati “Goricë” gjithashtu është fjalë shqipe nga më të lashtat sepse kemi të bëjmë emrin e “Gurit” dhe nga aty kemi; Gur, gurore, gurishtë, goricë e fortë si guri.
GURIÇKË f. Gur i vogël; guralec. Gjuajnë (luajnë) me guriçka.
GURISHTË f. 1. Vend një tokë me shumë gurë të panjohur. Gurishtë e zhveshur (e thatë). U punuan (prodhojnë) edhe gurishtat.
2. Përd. mb. sipas kuptimit të emrit. KORET m. Veshje grash prej pëlhure leshi, me pala e në ngjyrë të kuqe të zezë, që mban nga mesi e poshtë në anën e prapme të trupit.
KORIÇKË f. 1. Kore e vogël buke; krodhë. 2. Dregëz që zë plaga. Plaga zuri koriçkë. Heq koriçkën. I ra koriçka.

Së fundi tek gjuha shqipe gjejmë një fjalë tjetër e cila gati në të gjitha gjuhët evropiane mungon, ajo është fjala:
GORRE f. 1. Gropë e gërryer aga uji; gomën, greminë, humnerë. Ra në një gorre. 2. Rrëke e madhe e vogël. Kaloi (kapërceu) gorrenë.

Në rrëzë të malit madhështor ndodh një sërë fshatrash si: Tushemisht, Alarup, Bletas, Pod/gorie, Korritë, Gurbardhë, Zvezdë, ShënGjergj, Burimas, etj.

Vetëm “Zvezdë” qëndron aty sllave që thotë; Nga maja e Malit të Thatë në kohë
kthshme duket maja e malit të Gramozit, me standard2523m. 8-vjeçare, ndërsa

Pustec ka edhe një shkollë 8-vjeçare dhe një shkollë të mesme .

LASGUSH PORADECI

Baladë

Unë

Fryn veriu në Mal të Thatë,

Thotë vasha lele ngriva.

Duro vashë, të durojmë

Si duron mali dëshborën.

Në të shtënça, moj, në dorë,

Do të ngrihesh si në majë të deborës.

 

II

Fryn një erë e shkundërmuar,

Thotë vasha çeli molla.

Çeli vashë, le të çelë,

Si çel malli mu në zemër.

Në ma dhënç, moj beln'e hollë,

Do ta thyej si mënjollë,

Do të shtrydh posi një mollë.

 

III

Vjen e bën një vap'e të rëndë,

Thotë vasha bubu plasa.

Duro vashë, të durojmë,

Si duron kallir' dhe pjekur.

Në më ardhç,o moj, në hije,

Një nuk është kështu për dhemshurie,

Do t'i skuq t'i ndez qirie,

Do t'і nxi t'і bëj mavie,

Ato buzë gjak-qershie.

IV

Zun' e bën dallëndyshet,

Thotë vasha po venitem.

Venitu, vashë, venitu,

Siç ndodh në shitjen e saj.

Në të marça moj, përherë,

Do të shtroj të parën herë,

Do të ngroh të dytën këtu

Do të puth të tretën këtu

Buzë e gushë e gjinë e mjerë

Dh'atë shtatin që mban erë

Posi luleja në verë

Gjersa gjumi të më zërë,

Të më zerë e të më flerë

Syr' і urtë si mëshqerrë.

V

Vate dimri, vate vera,

Vate vjeshta përngahera.

Trim, më shumë-edhe më shtrove,

Trim, më ngrove-e më pushtove,

Trim, më puthe-e më mbarove,

Trim, o trim, seç trimërove.

VI

Atje lart në Mal' të Thatë,

Zoti – Krisht bëke një kishë.

N'atë kishë ç'paske brënda:

Qënka trimi edhe vasha:

Trimi, ç'paske dhëndëruar,

Vasha ç'paske nusëruar,

Zotin ç'paskan lënëruar,

Jetën ç'paskan trajtuar,

Shpirtin ç'paskan shënjtëruar.  

https://gazetarrenjet.wordpress.com/wp-content/uploads/2018/03/rrenjet-qershor-2017.pdf?fbclid=IwY2xjawLu7 lRleHRuA2FlbQIxMQABHg6ZzMosLDnzS0YtAiP_-XbHwK6HWKCo-dAPIEEVNYRXgLLJywkIzeAKWTtS_aem_w-eDc_fqPGjxjMcuDMMiJA


Thursday, January 23, 2025

Fjalori i 135 toponimeve paragreke

 




Fjalori i toponimeve paragreke - ἀ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ἀθῆναιǎtʰɛ̂ːnajemër vendiἀθῆναι
Ἀμφίλυσοςǎmpʰi.lysoςemri i lumitἀμφίλυσος
Ἀρλισσόςǎrlisso.ςemër vendiἀρλισσός
Ἀταβυρίαǎtabyrίaemri i ishullit
Ἀχέρωνǎkʰe.rɔːnemër lumi, hidronimἀχeρων
Fjalori i toponimeve paragreke - α 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Αίγιναaj.ɟinaemri i ishullitαίγινα
Αισώνajsɔː.nemri i lumitσώναι
Αλίκυρναali.kyrnaemri i qytetitαλίκυρνα
Αλισσόςalisso.ςemër vendiαλισσός
Αλπηνόςalpɛːno.ςemër vendiαλπηνός
Αμάρυνθοςamaryntʰoςemër vendiαμάρυνθος
Αμνισόςamniso.ςemër vendiαμνισός
Αράκυνθοςarakyntʰoςemër vendi, emër maliαράκυνθος
Αραχθόςarakʰtʰo.ςemri i lumitαραχθός
Αρδηττόςarðɛːtto.ςemër vendi, emër maliαρδηττός
Αροάνιαemër maliαροάνια
Αροάνιοςaroaniosemër lumi, hidronimαροάνιος
Fjalori i toponimeve paragreke - ά 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Antissaa.ntissaemër vendiάντισσα
Άρνηarnɛːemri i vendit, emri i qytetitάρνη
Άρνισσαarnissaemër vendiάρνισσα
Άσταληastalɛːemër vendiάσταλη
Fjalori i toponimeve paragreke - β 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Belbinabe.lbinaemri i ishullit, emri i venditβeλβινα
Benkasosbe.nkasoςemri i lumitβeνκασος
Βήνηbɛː.nɛːemër vendiβoseνη
Βερέκυνθοςbere.kyntʰoςemër vendi, emër maliβερeκυνθος
Βολισσόςbolisso.ςemri i qytetit, emri i venditβολισσός
Βρένθηbre.ntʰɛːemër vendiβρeνθη
Βόλισσοςbo.lissosemër vendiβόλισσος
Fjalori i toponimeve paragreke - γ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Γαργηττόςɟarɟɛːtto.ςemër vendiγαργηττός
Fjalori i toponimeve paragreke - δ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Διφρωσόςðipʰrɔːsso.ςemër vendi, emër maliδιφρωσσός
Fjalori i toponimeve paragreke - ε 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Επίδαυροςepi.ðawroςemër vendiεπίδαυρος
Ερύμανθοςery.mantʰoςemër vendi, emër lumi, emër maliερύμανθος
Efyraepʰy.raemër vendiεφύρα
Fjalori i toponimeve paragreke - έ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Έλυροςe.lyrosemër vendieλυρος
Fjalori i toponimeve paragreke - ζ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ζάκυνθοςzakyntʰoςemër vendiζάκυνθος
Fjalori i toponimeve paragreke - θ 
fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Θήρηνtʰɛː.rɛːnemri i lumitθoseρην
Θύσσοςtʰy.ssoςemri i qytetit, emri i venditθύσσος
Fjalori i toponimeve paragreke - ι 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ιάλυσοςialyssoςemër vendiιάλυσσος
Ικαρίαikari.aemri i ishullitικαρία
Ιλισσόςilisso.ςemri i lumitιλισσός
Ιμβρασσόςimbrasso.ςemri i lumitιμβρασσός
Fjalori i toponimeve paragreke - κ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Κάλυμνοςkalymnoςemri i ishullitκάλυμνος
Κάμειροςkameːroςemri i qytetitκάμειρος
Κήρινθοςkɛː.rintʰoςemër vendiκoseρινθος
Κίκυνναki.kynnaemër vendiκίκυννα
Κίμωλοςki.mɔːloςemri i ishullitκίμωλος
Kissamoski.ssamosemër vendiκίσσαμος
Καρδαμύληkarðamy.lɛːemër vendiκαρδαμύλη
Κασταλίαkastali.ahidronimκασταλία
Καύνοςka.wnoςemër vendiκαύνος
Κηφισσόςkɛːpʰisso.ςemri i lumitκηφισσός
Κνωσσόςknɔːsso.ςemër vendiκνωσσός
Κυρβισσόςkyrbisso.ςemri i qytetit, emri i venditκυρβισσός
Κόσυνθοςko.syntʰoςemri i lumitκόσυνθος
Κύθηραky.tʰɛːraemri i ishullitκύθηρα
Κύθηροςky.tʰɛːroςemër lumi, hidronimκύθηρος
Fjalori i toponimeve paragreke - λ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Λάκμωνlakmɔːnemër maliλάκμων
Λάρις(σ)αla.rissaemër vendi
Λάρισοςlarisoςemri i lumitλάρισος
Λάρυμναlarimnaemër vendiλάρυμνα
Λάρυνθοςlaryntʰoςemër vendiλάρυνθος
Λάστοςlastoςemër maliλάστος
Λέβινθοςle.bintʰoςemër vendiλeβινθος
Lernale.rnahidronim, emër vendiλeρνα
Liβηθραlίbɛːtʰraemri i qytetitλίβηθρα
Λακεδαιμονίαliqeniðajmoni.aemër vendiλακεδαιμονία
Λαρνασσόςemër vendi
Λαρύσιονlary.sionemër maliλαρύσιον
Λεβίναlebɛː.naemër vendiλεβoseνα
Λεμησσόςlemɛːsso.ςemër vendiλεμησσός
Λεπέτυμνοςlepe.tymnoςemër maliλεπeτυμνος
Fjalori i toponimeve paragreke - μ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Μάρπησσαmarpɛːssaemër maliμάρπησσα
Μέθαναme.tʰanaemër vendiμeθανα
Μήθυμναmɛː.tʰymnaemër vendiμoseθυμνα
Μήθυμναmɛː.tʰymnaemër vendiμoseθυμνα
Μεθόνηmetʰɔː.nɛːemër vendiμεθώνη
Μηκύβερναmɛːky.bernaemër vendiμηκύβερνα
Μυκαλυσσόςmykalysso.ςemër vendiμυκαλυσσός
Μυτιλήνηmytilɛː.nɛːemër vendiμυτιλoseνη
Μύριναime.rinaemër vendiμύρινα
Fjalori i toponimeve paragreke - ν 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ναρθάκιονnartʰakionemër maliναρθάκιον
Fjalori i toponimeve paragreke - ο 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Οιάνθηojantʰɛːemër vendiοιάνθη
Fjalori i toponimeve paragreke - ό 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Όλυνθοςólyntʰoςemri i vendit, emri i qytetitόλυνθος
Όρδυμνοςo.rðymnoςemër maliόρδυμνος
Fjalori i toponimeve paragreke - π 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Πέρινθοςpέrintʰoςemri i vendit, emri i qytetit
Πάλυνθοςpalyntʰoςemër vendiπάλυνθος
Πάμισοςpamisoςemri i lumitπάμισος
Πάρνωνparnɔːnemër maliπάρνων
Πήδασοςpɛː.ðasoςemër vendiπoseδασος
Παγασαίpaɟasaj.emër vendiπαγασαί
Πανισόςpaniso.ςemri i lumitπανισός
Παρνασσόςparnasso.ςemër maliπαρνασσός
Παρράσιοιparrasiojemër vendiπαρράσιοι
Περμησσόςpermɛːsso.ςemri i lumitπερμησσός
Πραισόςprajso.ςemër vendiπραισός
Προπέσυνθοςprepe.syntʰoςemër vendiπρεπeσυνθος
Προβάλινθοςprobalintʰoςemër vendiπροβάλινθος
Πρόσυμναpro.symnaemër vendiπρόσυμνα
Πύρανθοςpy.rantʰoςemër vendiπύρανθος
Fjalori i toponimeve paragreke - ρ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ρέθυμνοre.tʰymnoemër vendiρeθυμνο
Fjalori i toponimeve paragreke - σ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Σάλυνθοςsalyntʰoςemër vendiσάλυνθος
Σάμινθοςsamintʰoςemër vendiσάμινθος
Σάτραemër vendiσάτρα
Σάωροςsaɔːrosemër vendiσάωρος
Σέδαμνοςse.ðamnoςemri i lumitσeδαμνος
Σέλαμνοςse.lamnoςemri i lumitσeλαμνος
Σέλεμνοςse.lemnoςemri i lumitσeλεμνος
Σίκυνθοςsi.kyntʰoςemër vendiσίκυνθος
Σίνδοςsi.nðoςemri i qytetit, emri i venditσίνδος
Σίφνοςsi.pʰnoςemri i ishullitσίφνος
Σαλαμίςsallam.ςemri i ishullit, emri i venditσαλαμίς
Σαλμώνsalmɔː.nemër vendiσαλμών
Σαλμώνηsalmɔː.nɛːhidronim, emër vendiσαλμώνη
Σαλμώνιονsalmɔː.nionzinxhir malorσαλμώνιον
Σεληνάριselɛːnariemër i një gryke, emër i një burimi, hidronimσεληνάρι
Fjalori i toponimeve paragreke - τ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Τήνοςtɛː.nremri i ishullitτoseνος
Τίρυνςti.rynςemër vendiτίρυνς
Τίταρονti.taronemri i qytetitτίταρον
Ταΰγετοςtay.ɟetosemër maliταΰγετος
Talaiaemër maliταλαία
Ταλετόςtaleto.ςemër maliταλετός
Ταφιασόςtapʰiasso.ςemër maliταφιασσός
Τεγύραteɟy.raemri i qytetitτεγύρα
Τερμησσόςtermɛːsso.ςemër vendi, emër maliτερμησσός
Τευθρώνηtewtʰrɔː.nɛːemër vendiτευθρώνη
Τευμησσόςtewmɛːsso.ςemër vendi, emër maliτευμησσός
Τιτάριονtitaremër maliτιτάριον
Τιταρήσιοςtitarɛː.siοςemri i lumitτιταρoseσιος
Τρικόρυνθοςtriko.ryntʰoςemër vendiτρικόρυνθος
Τροιζήνtriːzənemër vendiτροιζoseν
Fjalori i toponimeve paragreke - υ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Υμηττόςymɛːtto.ςemër maliυμηττός
Fjalori i toponimeve paragreke - ύ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ύηττοςy.ɛːttoςemër vendiύηττος
Fjalori i toponimeve paragreke - φ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Φάλανθοςpʰalantʰoςemër vendi, emër maliφάλανθος
Fjalori i toponimeve paragreke - χ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Χαμβρίτρασονkʰambri.trasonemër vendiχαμβρίτρασον
Fjalori i toponimeve paragreke - ψ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ψίνθοςpsintosemër vendiψίνθος
Fjalori i toponimeve paragreqisht - ώ 

fjalëIPA/TransliterimiKuptimiSekuenca e simboleve
Ώλεροςɔː.lerosemri i qytetitώλερος